chmod :Dosya/klasör üzerinde erişim yetkisini belirleme komutu. Birçok parametre alabilmektedir.
Kullanım :
chmod [parametreler] dosya/klasör
şeklinde olmaktadır.
Herhangi bir dosya/klasör üzerinde üç(3) çeşit erişim hakkı bulunmaktadır.
read : Okuma erişimi. Dosya/klasör üzerinde okuma erişimini belirtir.
write : Yazma erişimi. Dosya/klasör üzerinde yazma erişimini belirtir.
execute : Çalıştırılabilme erişimi. Dosyanın bir program gibi çalıştırılabilme erişimini belirtir.
Bir dosya/klasör üzerinde "sahip:grup:diğer kullanıcıların" herbirinin ayrı ayrı okuma,yazma,çalıştırabilme hakkı bulunmaktadır.
penguen.txt dosyasını ayrıntılı olarak listeleyelim
[alax@alax tux]$ ls -l penguen.txt
alax users 0 Oct 21 21:41 penguen.txt
[alax@alax tux]$
Yukarıda kırmızı ile belirlenen kısım ( r=okuma, w=yazma, x=çalıştırılabilme ) penguen.txt dosyası üzerinde hak sahibi olan sahip, grup ve diğer kullanıcıların haklarını göstermektedir. Kırmızı ile gösterdiğim yer on(10) adet harf alabilir. İlk harf r,w,x in dışındadır. İlk harf " d " ise klasör, tire " - " ise dosya anlamına gelmektedir. Geriye kalan dokuz harf üç üç ayrılır.
İlk üç harf dosya/klasör "sahibinin" r,w,x haklarını, ortadaki üç harf "gruba" ait r,w,x haklarını ve son üç harf "diğer kullanıcıların" r,w,x haklarını göstermektedir.
İlk harf = " - " tire. Bu bir dosyadır. Klasör olduğu zaman burada "d" harfi bulunacaktır.
İlk üçlünün ilk harfi = "r". Dosya sahibi bu dosyayı okuyabilir.
İlk üçlünün ikinci harfi = "w". Dosya sahibi bu dosyaya yazabilir, içeriğini değiştirebilir.
İlk üçlünün üçüncü harfi = "-". Buranın "x" olması durumunda dosya sahibi bu dosyayı çalıştırabilirdi, fakat tire "-" yani çalıştıramaz anlamına gelmektedir. Eğer bir izin aktif değilse "-" ile gösterilir.
İkinci üçlünün ilk harfi = "r". Dosyanın ait olduğu grup üyeleri bu dosyayı okuyabilir.
İkinci üçlünün ikinci harfi ="-". Dosyanın ait olduğu grup üyeleri bu dosyaya yazma ve değiştirme yetkisi yok.
İkinci üçlünün üçüncü harfi = "-". Dosyanın ait olduğu grup üyeleri bu dosyayı çalıştırmaya yetkisi yoktur.
Üçüncü üçlünün ilk harfi = "r" : Diğer kullanıcılar bu dosyayı okuyabilir.
Üçüncü üçlünün ikinci harfi = "-" : Diğer kullanıcılar bu dosyaya yazamaz, içeriğini değiştiremez.
Üçüncü üçlünün üçüncü harfi = "-" : Diğer kullanıcılar bu dosyayı çalıştıramaz.
Şimdi bu izinleri dosya/klasör e nasıl veriyoruz ona bakalım.
u : Dosya/klasör sahibini temsil etmektedir.
g : Dosya/klasör ün ait olduğu grubu temsil etmektedir.
o : Diğer kullanıcıları temsil etmektedir.
Erişim verme/alma/eşitleme:
+ : Artı işareti, belirlenen erişimi ver.
- : Eksi işareti, belirlenen erişimi kaldır.
= : Eşittir işareti, belirlenen erişimleri belirler. Yani sadece bu(nlar) olsun.
İkinci bölümde devam edelim.
Kullanım :
chmod [parametreler] dosya/klasör
şeklinde olmaktadır.
Herhangi bir dosya/klasör üzerinde üç(3) çeşit erişim hakkı bulunmaktadır.
read : Okuma erişimi. Dosya/klasör üzerinde okuma erişimini belirtir.
write : Yazma erişimi. Dosya/klasör üzerinde yazma erişimini belirtir.
execute : Çalıştırılabilme erişimi. Dosyanın bir program gibi çalıştırılabilme erişimini belirtir.
Bir dosya/klasör üzerinde "sahip:grup:diğer kullanıcıların" herbirinin ayrı ayrı okuma,yazma,çalıştırabilme hakkı bulunmaktadır.
penguen.txt dosyasını ayrıntılı olarak listeleyelim
[alax@alax tux]$ ls -l penguen.txt
alax users 0 Oct 21 21:41 penguen.txt
[alax@alax tux]$
Yukarıda kırmızı ile belirlenen kısım ( r=okuma, w=yazma, x=çalıştırılabilme ) penguen.txt dosyası üzerinde hak sahibi olan sahip, grup ve diğer kullanıcıların haklarını göstermektedir. Kırmızı ile gösterdiğim yer on(10) adet harf alabilir. İlk harf r,w,x in dışındadır. İlk harf " d " ise klasör, tire " - " ise dosya anlamına gelmektedir. Geriye kalan dokuz harf üç üç ayrılır.
İlk üç harf dosya/klasör "sahibinin" r,w,x haklarını, ortadaki üç harf "gruba" ait r,w,x haklarını ve son üç harf "diğer kullanıcıların" r,w,x haklarını göstermektedir.
İlk harf = " - " tire. Bu bir dosyadır. Klasör olduğu zaman burada "d" harfi bulunacaktır.
İlk üçlünün ilk harfi = "r". Dosya sahibi bu dosyayı okuyabilir.
İlk üçlünün ikinci harfi = "w". Dosya sahibi bu dosyaya yazabilir, içeriğini değiştirebilir.
İlk üçlünün üçüncü harfi = "-". Buranın "x" olması durumunda dosya sahibi bu dosyayı çalıştırabilirdi, fakat tire "-" yani çalıştıramaz anlamına gelmektedir. Eğer bir izin aktif değilse "-" ile gösterilir.
İkinci üçlünün ilk harfi = "r". Dosyanın ait olduğu grup üyeleri bu dosyayı okuyabilir.
İkinci üçlünün ikinci harfi ="-". Dosyanın ait olduğu grup üyeleri bu dosyaya yazma ve değiştirme yetkisi yok.
İkinci üçlünün üçüncü harfi = "-". Dosyanın ait olduğu grup üyeleri bu dosyayı çalıştırmaya yetkisi yoktur.
Üçüncü üçlünün ilk harfi = "r" : Diğer kullanıcılar bu dosyayı okuyabilir.
Üçüncü üçlünün ikinci harfi = "-" : Diğer kullanıcılar bu dosyaya yazamaz, içeriğini değiştiremez.
Üçüncü üçlünün üçüncü harfi = "-" : Diğer kullanıcılar bu dosyayı çalıştıramaz.
Şimdi bu izinleri dosya/klasör e nasıl veriyoruz ona bakalım.
u : Dosya/klasör sahibini temsil etmektedir.
g : Dosya/klasör ün ait olduğu grubu temsil etmektedir.
o : Diğer kullanıcıları temsil etmektedir.
Erişim verme/alma/eşitleme:
+ : Artı işareti, belirlenen erişimi ver.
- : Eksi işareti, belirlenen erişimi kaldır.
= : Eşittir işareti, belirlenen erişimleri belirler. Yani sadece bu(nlar) olsun.
İkinci bölümde devam edelim.