1. Dosya Nedir?
Dosya; disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimlendirmedir.
İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir.
Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama çalışırken bilgisayarı kontrol eden komutları içeren program dosyasıdır.
İkincisi ise bir kelime işlem bölgesi gibi bir uygulama yardımı ile yaratmış olduğunuz bilgilerinizi içeren veri dosyasıdır.
2. Dosya Sistemi Nedir?
Dosya sistemi (filesystem); dosyaların hard disk üzerinde nasıl yerleşeceğini ayarlayan bir sistemdir.
Diğer bir tanıma göre dosya sistemi, bir dosyanın bir disk üzerinde nasıl saklandığı ve bir bilgisayarın dosyaları yönetebilmek için erişimi nasıl sağladığını kontrol eden bir sistemdir.
3. Verilerin HDD'de Saklanması:
3.1. Kafa: HDD’nin her iki yüzü için ayrı bir elektromanyetik kafa, okuma/yazma için bulunmaktadır.
3.2. İz: Her bir diskin her iki yüzeyinde iç içe geçmiş halkalar halinde izler bulunmaktadır.
3.3. Sektör: Bir diskin her yüzeyi, dairesel bir pastanın dilimlenmesine benzer şekilde kesimlere ayrılırlar.
Disketlerde izler genellikle 8-18 dilime (sektöre) bölünür. Hem HDD hem de disketlerde her bir sektör 0.5 KB’lık veri depolar.
3.4. Cluster: Dosya sistemi sektörlerin tamamını bir seferde kullanmaz ve “Cluster” adı verilen gruplara toplar.
Dosya sistemleri verileri, programları ve dizinleri bu cluster içinde saklar.
Bir cluster birçok sektörden oluşur ve bu yüzden çok küçük yada çok büyük olabilir. Ancak ne kadar küçük olursa o derecede bilgiler daha iyi yerleştirilir, boş alan kalmaz.
4. İşletim Sistemleri ve Kullandıkları Dosya Sistemleri:
-Linux: Ext2, Linux Swap, Reiser
-MSDOS: FAT
-Windows95/98: FAT 16
-Windows NT/2000: NTFS
-OS/2: HPFS
-Novell Netware: Netware File System
5. Yaygın Dosya Sistemleri:
5.1. FAT16 (File Allocation Table): “Dosya Yerleşim Tablosu”. DOS’ta ve Windows’un ilk sürümlerinde 16 Bit idi.
256MB'tan küçük bölümler (partition) için veriye ulaşım çok hızlıdır. En fazla 65536 dosya olabilir,
Bir dosya en fazla 4GB boyutunda olabilir. Cluster boyu büyük olduğu için yer kaybı fazladır. Veri güvenliği yoktur.
5.2. FAT32 (File Allocation Table): FAT 16’dan daha gelişmiş veri koruma yöntemleri vardır.Disk bölümünün 512 MB tan büyük olması gerekir. 2TB büyüklüğüne kadar sabit disk bölümlerinin kullanılmasını sağlar. Daha küçük (4 kb) cluster büyüklüğü kullanarak diskin daha ekonomik kullanımını sağlar. Çok büyük sabit diskleri ancak 32GB'a kadar formatlayabilir. En fazla 4127920 dosya olabilir. Bir dosya en fazla 4GB boyutunda olabilir. Diskteki dağınıklık arttıkça performansı düşer. Büyük boyutlu dosyalara erişimi yavaştır.
5.3. NTFS (New Technology File System): Windows NT, 2000 ve XP'de kullanılır. NTFS dosya sistemi kullanan Windows NT ve 2000 sürümleri FAT sürücüleri görebilir ve bu sürücülerdeki dosyaları okuyabilirler. Ancak FAT kullanan işletim sistemleri NTFS bölümlerini göremezler. 256TB'a kadar HDD’leri formatlayabilir. Tüm dizin ve dosyaları sıkıştırabilir. Maksimum dosya büyüklüğü 16TB'tır (Teorik olarak 16EB). Cluster boyu küçük olduğu için yer kaybı düşüktür. Dosya ve dizinlere kullanıcı hakları verilerek erişim denetlenebilir. Dosyalarda yapılan tüm değişikliklerin kaydını tuttuğu için otomatik veri kurtarma desteği vardır.
5.4. EXT2: Öncelikle Virtual File System (VFS) geliştirildi.
Linux çekirdeğine katılmadan önce Linus Torvalds tarafından tekrar yazıldı.
VFS’nin çekirdeğine katılmasından sonra Extended File System (EXT) tamamlandı.
Ext dosya sistemindeki sorunlara çözüm olarak Ocak 1993’de Alpha içinde Xia ve Ext2 dosya sistemi piyasaya sürüldü. Dosya sistemlerinde büyük/küçük harf ayrımı önemlidir. Bazı karakterlerin özel anlamları olduğu için dosya isimlerinde kullanılmaz. Unix dosya tipinin standart özelliklerini taşımaktadır. EXT2 büyük bölümlü diskleri yönetebilir. 4TB’a kadar bilgi adresleyebilir. 2GB büyüklüğüne kadar olan dosyalarla çalışabilir.
6. FAT16/FAT32/NTFS Dosya Sistemi Kıyaslamaları:
6.1. FAT16 VS FAT32:
6.2. FAT VS NTFS:
6.3. FAT16-FAT32-NTFS Cluster Boyutu:
Dosya; disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimlendirmedir.
İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir.
Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama çalışırken bilgisayarı kontrol eden komutları içeren program dosyasıdır.
İkincisi ise bir kelime işlem bölgesi gibi bir uygulama yardımı ile yaratmış olduğunuz bilgilerinizi içeren veri dosyasıdır.
2. Dosya Sistemi Nedir?
Dosya sistemi (filesystem); dosyaların hard disk üzerinde nasıl yerleşeceğini ayarlayan bir sistemdir.
Diğer bir tanıma göre dosya sistemi, bir dosyanın bir disk üzerinde nasıl saklandığı ve bir bilgisayarın dosyaları yönetebilmek için erişimi nasıl sağladığını kontrol eden bir sistemdir.
3. Verilerin HDD'de Saklanması:
3.1. Kafa: HDD’nin her iki yüzü için ayrı bir elektromanyetik kafa, okuma/yazma için bulunmaktadır.
3.2. İz: Her bir diskin her iki yüzeyinde iç içe geçmiş halkalar halinde izler bulunmaktadır.
3.3. Sektör: Bir diskin her yüzeyi, dairesel bir pastanın dilimlenmesine benzer şekilde kesimlere ayrılırlar.
Disketlerde izler genellikle 8-18 dilime (sektöre) bölünür. Hem HDD hem de disketlerde her bir sektör 0.5 KB’lık veri depolar.
3.4. Cluster: Dosya sistemi sektörlerin tamamını bir seferde kullanmaz ve “Cluster” adı verilen gruplara toplar.
Dosya sistemleri verileri, programları ve dizinleri bu cluster içinde saklar.
Bir cluster birçok sektörden oluşur ve bu yüzden çok küçük yada çok büyük olabilir. Ancak ne kadar küçük olursa o derecede bilgiler daha iyi yerleştirilir, boş alan kalmaz.
4. İşletim Sistemleri ve Kullandıkları Dosya Sistemleri:
-Linux: Ext2, Linux Swap, Reiser
-MSDOS: FAT
-Windows95/98: FAT 16
-Windows NT/2000: NTFS
-OS/2: HPFS
-Novell Netware: Netware File System
5. Yaygın Dosya Sistemleri:
5.1. FAT16 (File Allocation Table): “Dosya Yerleşim Tablosu”. DOS’ta ve Windows’un ilk sürümlerinde 16 Bit idi.
256MB'tan küçük bölümler (partition) için veriye ulaşım çok hızlıdır. En fazla 65536 dosya olabilir,
Bir dosya en fazla 4GB boyutunda olabilir. Cluster boyu büyük olduğu için yer kaybı fazladır. Veri güvenliği yoktur.
5.2. FAT32 (File Allocation Table): FAT 16’dan daha gelişmiş veri koruma yöntemleri vardır.Disk bölümünün 512 MB tan büyük olması gerekir. 2TB büyüklüğüne kadar sabit disk bölümlerinin kullanılmasını sağlar. Daha küçük (4 kb) cluster büyüklüğü kullanarak diskin daha ekonomik kullanımını sağlar. Çok büyük sabit diskleri ancak 32GB'a kadar formatlayabilir. En fazla 4127920 dosya olabilir. Bir dosya en fazla 4GB boyutunda olabilir. Diskteki dağınıklık arttıkça performansı düşer. Büyük boyutlu dosyalara erişimi yavaştır.
5.3. NTFS (New Technology File System): Windows NT, 2000 ve XP'de kullanılır. NTFS dosya sistemi kullanan Windows NT ve 2000 sürümleri FAT sürücüleri görebilir ve bu sürücülerdeki dosyaları okuyabilirler. Ancak FAT kullanan işletim sistemleri NTFS bölümlerini göremezler. 256TB'a kadar HDD’leri formatlayabilir. Tüm dizin ve dosyaları sıkıştırabilir. Maksimum dosya büyüklüğü 16TB'tır (Teorik olarak 16EB). Cluster boyu küçük olduğu için yer kaybı düşüktür. Dosya ve dizinlere kullanıcı hakları verilerek erişim denetlenebilir. Dosyalarda yapılan tüm değişikliklerin kaydını tuttuğu için otomatik veri kurtarma desteği vardır.
5.4. EXT2: Öncelikle Virtual File System (VFS) geliştirildi.
Linux çekirdeğine katılmadan önce Linus Torvalds tarafından tekrar yazıldı.
VFS’nin çekirdeğine katılmasından sonra Extended File System (EXT) tamamlandı.
Ext dosya sistemindeki sorunlara çözüm olarak Ocak 1993’de Alpha içinde Xia ve Ext2 dosya sistemi piyasaya sürüldü. Dosya sistemlerinde büyük/küçük harf ayrımı önemlidir. Bazı karakterlerin özel anlamları olduğu için dosya isimlerinde kullanılmaz. Unix dosya tipinin standart özelliklerini taşımaktadır. EXT2 büyük bölümlü diskleri yönetebilir. 4TB’a kadar bilgi adresleyebilir. 2GB büyüklüğüne kadar olan dosyalarla çalışabilir.
6. FAT16/FAT32/NTFS Dosya Sistemi Kıyaslamaları:
6.1. FAT16 VS FAT32:
6.2. FAT VS NTFS:
NTFS’de cluster büyüklüğü daha küçük olduğu gibi dosya ve klasörleri sıkıştırabilme özelliği vardır.
NTFS daha büyük sabit diskleri destekliyor olup iki dosya sistemi arasında dosya adlandırma kurallarında da farklılık vardır.
NTFS’de de FAT32’de olduğu gibi ana dizin içinde istenildiği kadar dosya-klasör oluşturulabilir.
NTFS klasör ve dosyalar için izinler düzenleyebilir.
Güvenlik ve daha geniş bir kullanım için sağlanan bazı destekler NTFS’nin bir diğer üstünlüğüdür.
NTFS’nin bir dezavantajı (aynı zamanda bu bir avantajdır) ise Windows9x ve MSDOS işletim sistemlerinden ulaşılamamaktadır.
NTFS daha büyük sabit diskleri destekliyor olup iki dosya sistemi arasında dosya adlandırma kurallarında da farklılık vardır.
NTFS’de de FAT32’de olduğu gibi ana dizin içinde istenildiği kadar dosya-klasör oluşturulabilir.
NTFS klasör ve dosyalar için izinler düzenleyebilir.
Güvenlik ve daha geniş bir kullanım için sağlanan bazı destekler NTFS’nin bir diğer üstünlüğüdür.
NTFS’nin bir dezavantajı (aynı zamanda bu bir avantajdır) ise Windows9x ve MSDOS işletim sistemlerinden ulaşılamamaktadır.
6.3. FAT16-FAT32-NTFS Cluster Boyutu:
