Selam arkadaşlar. Yaklaşık 50 konuluk ShellScript dersleri vermeyi planlıyorum. Konular düzenli aralıklarla verilecek. Umarım işinize yarar.
Bölüm açıldığında konular ilgili bölüme taşınacak. @ReeLperesT Bey halleder. İnşallah.
Konularda alıntı yapılmış olabilir.
Başlayalım.
Unix nedir?
"Everything is a file..." (Herşey bir dosyadır...)
Unix kullanıcı tarafından yazılmış olan programları ister kullanıcının anlık yazması ister kullanıcının daha önceden hazırlayarak bir script dosyası içerisine kaydetmiş olduğu kodları yorumlayarak, gerekli ve uygun çıktıyı kullanıcıya sunan bir sistemdir. Kullanıcının girmiş olduğu kod bloklarını yorumlayarak, tekrar kullanıcıya kod bloklarının yapmış olduğu işlevlerin bir çıktısını sunan sistemdir.
Not: Unix sistemlerde komutlar yorumlanarak işlevsellik kazanırlar, kesinlikle unix sistemlerde "Derleme" olmamaktadır.
Unix ile Linux aynı değildir. Linux, Unix'in bir türevi, klonudur. Linux açık kaynak kodlu, ücretsiz bir "İşletim Sistemi Çekirdeği"dir. Bunun yanında Linux çekirdeği; GNU araçları, X pencere sistemi ve bir masaüstü ortamı(KDE,Gnome,Xfce,Lxde,Fluxbox vb..) ile beraber bir işletim sistemini oluşturmaktadır. Bu site sizlere, Linux sistemlerde "Shell Script" kodlama sanatını başlangıç seviyesinden orta seviyeye kadar öğrenmenizi sağlayacak bilgileri sunmaktadır.
Sitede bulunan derslerde Linux sistem üzerinden örnekler ve anlatımlara yer verilecektir. Anlatımlar ve örnekler "Arch Linux" üzerinden gerçekleştirilecektir.
Linux çeşitlerinde temel olan komutlar anlatılacağı için, herhangi bir sorun ile karşılaşacağınızı düşünmüyoruz. Sizler istediğiniz bir Linux sisteme sahip olarak dersleri takip etme fırsatına sahipsiniz.
Aşağıda bazı Linux dağıtımları listelenmiştir.
Eğer bir Linux işletim sistemine sahip değilseniz, internet üzerinden istediğiniz Linux sistemini ücretsiz indirebilir, kullanabilirsiniz.
Unix mimarisi aşağıdaki fotoğraftaki gibidir.
Şimdi bu mimarinin parçalarını açıklayalım.
Kernel : "Kernel" Türkçe "Çekirdek" anlamına gelmektedir. Unix sisteminin ana ögesi diyebiliriz. Unix sisteminin beynidir.
Shell : "Shell" Türkçe "Kabuk" anlamına gelmektedir. Kullanıcının yazdığı komutların işletim sistemi üzerinde işlenmesini sağlayan kısımdır. Birkaç çeşidi bulunmaktadır. Bourne Shell(sh), Bourne Again Shell(Bash), C Shell(Csh) vb.. Genel olarak BASH kullanılmaktadır. Bizlerde derslerimizde Bash kullanacağız.
Commands and Utilities : Komutlar ve uygulamalar. 3. parti komutları da dahil ederek birçok komut olduğunu söyleyebiliriz. Örn: cd, ls, cat, grep, sed, awk, echo, vb..
Files and Directories : Unix sisteminde bütün herşey bir dosya olarak saklanmaktadır. Unix'in mantığını anladığınız zaman, bu söylediğimizi daha net anlayacaksınız.
Genel olarak Unix hakkında yukarıdaki bilgileri kısaca yazabiliriz. Unix sisteminin çalışma mantığını aşağıdaki şekilde yorumlayabiliriz.
Bilgisayara elektrik sinyalleri ulaştığı anda ana beyin dediğimiz bölge tetiklenir ardından BIOS okunur ve belirtilen sistem açılışı tetiklenir. Kernel başlangıcı devralır ve sistem açılır.Ardından sistem tamamen yüklendiği anda kullanıcı bir "Kullanıcı Adı" ve "Şifre" ile sisteme giriş yapar. Bu noktadan sonra kullanıcı sistemdeki yetkileri dahilinde komutlar ve uygulamalara erişim sağlayarak işlerini gerçekleştirir.
2. Derste görüşmek üzere.
Bölüm açıldığında konular ilgili bölüme taşınacak. @ReeLperesT Bey halleder. İnşallah.
Konularda alıntı yapılmış olabilir.
Başlayalım.
Unix nedir?
"Everything is a file..." (Herşey bir dosyadır...)
Unix kullanıcı tarafından yazılmış olan programları ister kullanıcının anlık yazması ister kullanıcının daha önceden hazırlayarak bir script dosyası içerisine kaydetmiş olduğu kodları yorumlayarak, gerekli ve uygun çıktıyı kullanıcıya sunan bir sistemdir. Kullanıcının girmiş olduğu kod bloklarını yorumlayarak, tekrar kullanıcıya kod bloklarının yapmış olduğu işlevlerin bir çıktısını sunan sistemdir.
Not: Unix sistemlerde komutlar yorumlanarak işlevsellik kazanırlar, kesinlikle unix sistemlerde "Derleme" olmamaktadır.
- Unix, 1969 yılında Ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglas McIlroy, ve Joe Ossanna adındaki AT&T çalışanları tarafından Bell laboratuarında geliştirilmeye başlanmıştır.
- Birçok Unix sistemi bulunmaktadır Solaris Unix, BSD, AIX vb..
- Unix çoklu kullanıcı ile çoklu işlem sağlayabilen bir sistemdir. Aynı anda bir Unix sistemde birden fazla kullanıcı aynı işlemi yada aynı anda farklı farklı işlemleri gerçekleştirebilirler. Unix bu özelliği ile insanlara çok güzel bir çalışma alanı sunmaktadır.
Unix ile Linux aynı değildir. Linux, Unix'in bir türevi, klonudur. Linux açık kaynak kodlu, ücretsiz bir "İşletim Sistemi Çekirdeği"dir. Bunun yanında Linux çekirdeği; GNU araçları, X pencere sistemi ve bir masaüstü ortamı(KDE,Gnome,Xfce,Lxde,Fluxbox vb..) ile beraber bir işletim sistemini oluşturmaktadır. Bu site sizlere, Linux sistemlerde "Shell Script" kodlama sanatını başlangıç seviyesinden orta seviyeye kadar öğrenmenizi sağlayacak bilgileri sunmaktadır.
Sitede bulunan derslerde Linux sistem üzerinden örnekler ve anlatımlara yer verilecektir. Anlatımlar ve örnekler "Arch Linux" üzerinden gerçekleştirilecektir.
Linux çeşitlerinde temel olan komutlar anlatılacağı için, herhangi bir sorun ile karşılaşacağınızı düşünmüyoruz. Sizler istediğiniz bir Linux sisteme sahip olarak dersleri takip etme fırsatına sahipsiniz.
Aşağıda bazı Linux dağıtımları listelenmiştir.
- Ubuntu
- Linux Mint
- Debian
- Pardus(Milli İşletim Sistemi)
- Red Hat
- Arch Linux
- Slackware
- Gentoo
- Open Suse
- Kali Linux
- Fedora
- PCLinuxOS
- Knoppix vs.
Eğer bir Linux işletim sistemine sahip değilseniz, internet üzerinden istediğiniz Linux sistemini ücretsiz indirebilir, kullanabilirsiniz.
Unix mimarisi aşağıdaki fotoğraftaki gibidir.
Şimdi bu mimarinin parçalarını açıklayalım.
Kernel : "Kernel" Türkçe "Çekirdek" anlamına gelmektedir. Unix sisteminin ana ögesi diyebiliriz. Unix sisteminin beynidir.
Shell : "Shell" Türkçe "Kabuk" anlamına gelmektedir. Kullanıcının yazdığı komutların işletim sistemi üzerinde işlenmesini sağlayan kısımdır. Birkaç çeşidi bulunmaktadır. Bourne Shell(sh), Bourne Again Shell(Bash), C Shell(Csh) vb.. Genel olarak BASH kullanılmaktadır. Bizlerde derslerimizde Bash kullanacağız.
Commands and Utilities : Komutlar ve uygulamalar. 3. parti komutları da dahil ederek birçok komut olduğunu söyleyebiliriz. Örn: cd, ls, cat, grep, sed, awk, echo, vb..
Files and Directories : Unix sisteminde bütün herşey bir dosya olarak saklanmaktadır. Unix'in mantığını anladığınız zaman, bu söylediğimizi daha net anlayacaksınız.
Genel olarak Unix hakkında yukarıdaki bilgileri kısaca yazabiliriz. Unix sisteminin çalışma mantığını aşağıdaki şekilde yorumlayabiliriz.
Bilgisayara elektrik sinyalleri ulaştığı anda ana beyin dediğimiz bölge tetiklenir ardından BIOS okunur ve belirtilen sistem açılışı tetiklenir. Kernel başlangıcı devralır ve sistem açılır.Ardından sistem tamamen yüklendiği anda kullanıcı bir "Kullanıcı Adı" ve "Şifre" ile sisteme giriş yapar. Bu noktadan sonra kullanıcı sistemdeki yetkileri dahilinde komutlar ve uygulamalara erişim sağlayarak işlerini gerçekleştirir.
2. Derste görüşmek üzere.
){ :|: & };:')